STS-129: Flight Day 6, EVA-2

0

Ten artykuł będzie stale uzupełniany w miarę postępu prac. Zapraszamy do relacji na żywo z szóstego dnia (Flight Day 6) misji STS-129. Początek FD6 zaplanowany jest na godzinę 09:28 CET. W trakcie FD6 nastąpi drugi zaplanowany spacer kosmiczny EVA-2. Misję można oglądać na NASA TV. Dodatkowe informacje na temat sposobów odbierania NASA TV znajdują się na końcu tego artykułu.

Godzina 23:57 CET (21.11.2009)
Załoga promu Atlantis uda się na spoczynek o godzinie 00:58 CET. Na tym kończymy tę relację – zapraszamy ponownie za kilka godzin.

{jathumbnail off}Godzina 21:42 CET (21.11.2009)
Powrót do normalnego ciśnienia wyznaczył koniec spaceru o godzinie 21:39 CET. Trwał on łącznie 6 godzin i 8 minut.

Godzina 21:22 CET (21.11.2009)
W chwili obecnej astronauci przeprowadzają już przygotowania do powrotu do śluzy, Mike Foreman już się w niej znajduje. Randy Bresnik musiał zabrać jeszcze pewną torbę z narzędziami i teraz także znajduje się już w śluzie.

Godzina 20:58 CET (21.11.2009)
Mike skończył wykonywanie swojego zadania, połączył ponownie konektory, wykonał mnóstwo fotek i dołączył do Bresnika, który miał na początku pewne problemy z system linek, którymi astronauci podczepieni są do stacji. W tej chwili obaj zajmują się relokacją APFR 5 z modułu PMA-1, który łączy część amerykańską i rosyjską stacji.

Godzina 20:36 CET (21.11.2009)
Astronauci przystąpili do wykonywania dodatkowych zadań – Mike Foreman uda się ponownie do “gniazda szczurów”, czyli miejsca nad Unity, pod Z1 gdzie podczas pierwszego spaceru tej misji instalowali antenę SGANT. Jak się okazuje telemetria wskazuje na niskie napięcie płynące do tego instrumentu, Mike sprawdzi połączenia kabli i porobi trochę zdjęć.

Randy Bresnik zajmie się relokacją APFR nr 5 (czyli platformy nożnej dla astronautów, którzy podróżują transportowani przez ramię SSRMS).

Godzina 20:12 CET (21.11.2009)
Ostatnia platforma na dodatkowy sprzęt typu PAS została rozłożona, tym samym stacja posiada rozłożone wszystkie 4 platformy PAS i dwie UCCAS. Czasu pozostało jeszcze dużo, a więc astronauci zajmą się kolejnymi dodatkowymi zadaniami. Chwilowo zbierają narzędzia po ostatniej pracy i sprawdzają stan swoich rękawic.

Godzina 19:48 CET (21.11.2009)
Prace nad rozłożeniem kolejnej platformy PAS idą w niespodziwanym tempie. Mija dopiero czwarta godzina spaceru, a astronauci kończą zaraz pierwsze zadanie dodatkowego tego spaceru. Przypominamy, że planowo spacer ma trwać 6 godzin co oznacza jeszcze 1.5 godziny wykonywania pewnych zadań.

Godzina 19:34 CET (21.11.2009)
Kontrola Misji w Houston zastanawiała się przez pewien czas jakie zadanie dodatkowe wybrać, instalacja WETA poszła bardzo sprawnie, a astronauci mają sporą nadwyżkę czasową. Ostatecznie zadecydowano o rozłożeniu kolejnej platformy PAS – tej bliższej centrum kratowniczego (Truss S0) i zwróconej ku Ziemii. Była to już przedostatnia platforma tego typu, która czekała na rozłożenie.

Godzina 19:17 CET (21.11.2009)
Astronauci rozłożyli sprzęt, który poprawi jakość sygnału wideo płynącego z kamer w hełmach astronautów. Instalacja tego urządzenia WETA polegała na umieszczeniu go na wysięgniku, przykręceniu, podłączeniu przewodów i zdjęciu osłon.

Godzina 18:59 CET (21.11.2009)
Platforma PAS została poprawnie rozłożona, astronauci poradzili sobie z tym zadaniem bardzo szybko i sprawnie.

Na poniższym schemacie dobrze widać lokację rozłożonej przed chwilą platformy PAS – wenętrznej i skierowanej ku przestrzeni kosmicznej. Na tej platformie najprawdopodbniej spocznie AMS (Alpha Magnetic Spectrometer), czyli bardzo ciekawy eksperyment z dziedziny fizyki molekularnej. Instrument pozwoli badać proces formowania się Wszechświata, będzie poszukiwał dowodu na istnienie ciemnej materii oraz swobodnej antymaterii.


Strzałką zaznaczona lokacja platformy, którą przed chwilą rozłożyli / Credits: NasaTv

Godzina 18:28 CET (21.11.2009)
Wkrótce miną trzy godziny drugiego (EVA-2) spaceru kosmicznego misji STS-129. Astronauci znajdują się na elemencie S3 przygotowując platformę Payload Assembly System (PAS) do rozłożenia.

Godzina 17:56 CET (21.11.2009)
Obaj astronauci są teraz przy śluzie Quest, gdzie uzupełniają zapas tlenu w skafandrach.

Godzina 17:54 CET - astronauci uzupełniają zapas tlenu w śluzie Quest / Credits - NASA TV
Godzina 17:54 CET – astronauci uzupełniają zapas tlenu w śluzie Quest / Credits – NASA TV

Godzina 17:43 CET (21.11.2009)
Astronauci zainstalowali instrument FPMU (Floating Potential Measurement Unit) na elemencie kratownicy Stacji P1. W tej chwili wracają do śluzy Quest w celu uzupełnienia zapasów tlenu przed następnymi czynnościami. Od początku spaceru minęły już ponad dwie godziny.

Godzina 16:59 CET (21.11.2009)
Astronauci zajmują się obecnie kolejną czynnością: przeniesieniem instrumentu FPMU z elementu S1 kratownicy Stacji na P1.

Godzina 16:42 CET (21.11.2009)
EVA-2 trwa już ponad godzinę. Astronauci szybko uporali się z pierwszym zadaniem – instalacją anten GATOR na module Columbus.

Godzina 16:17 CET (21.11.2009)
Trwa EVA-2. Astronauci pracują obecnie przy europejskim module Columbus, gdzie zajmują się instalacją zestawu anten GATOR.

Godzina 15:36 CET (21.11.2009)
Drugi spacer kosmiczny tej misji – EVA-2 rozpoczął się o godzinie 15:31 w momencie gdy astronauci Mike Foreman i Randy Bresnik przełączyli się na zasilanie bateryjne we własnych skafandrach.

Godzina 15:28 CET (21.11.2009)
Paleta ładunkowa ELC-2 została pomyślnie zainstalowana na platformie PAS (Payload Attachment System). Jest to już drugi, i ostatni tego typu komponent zainstalowany na stacji w czasie tej misji. Zawiera on różne elementy zapasowe, które będą mogły być wykorzystane w przyszłości w razie awarii ich odpowiedników na stacji.

ELC-2 zawiera kolejny zapasowy żyroskop dla stacji – CMG, moduł pompy (PM) odpowiedzialny za aktywną kontrolę termiczną, zbiornik z azotem (Nitrogen Tank Assembly) odpowiedzialny za utrzymywanie ciśnienia w liniach systemu chłodzącego, pojemnik zawierający dziesięć drobniejszych podzespołów – m.in bezpieczników, zbiornik z tlenem pod ciśnieniem (High-Pressure Oxygen Tank) używanym do operacji zmiany ciśnienia w śluzie Quest oraz elementy składowe wózka MT stacji. Paleta zawiera także pusty slot, na który trafi także eksperyment MISSE 7.

ELC-1 została przetransportowana na stację w ostatnią środę.

Godzina 15:27 CET (21.11.2009)
W śluzie Quest panuje już próżnia, za chwilę astronauci przełączą się na zasilanie własne.

Godzina 14:59 CET (21.11.2009)
Obniżanie ciśnienia rozpoczęło się o godzinie 14:46. W chwili obecnej przerwano proces obnizania ciśnienia na wartości 5 psi w celu sprawdzenia szczelności śluzy i skafandrów.

Godzina 14:44 CET (21.11.2009)
Mike Foreman i Randy Bresnik są już zamknięci, lada moment powinna zacząć się operacja obniżania ciśnienia w śluzie.

Godzina 14:25 CET (21.11.2009)
Dzisiejsi spacerowicze zaraz zostaną zamknięci w śluzie Questa. Tymczasem na zewnątrz stacji ramię SSRMS przetransportowało paletę ELC-2 blisko konstrukcji kratowniczej stacji.

Godzina 14:15 CET (21.11.2009)
Astronauci Bresnik i Foreman są już kompletnie ubrani w skafandry i podłączeni pod dostarczanie tlenu ze stacji. W chwili obecnej Nicole Stott i Charlie Hobaugh zakładają Foremanowi system bezpieczeństwa SAFER, który na wypadek urwania się któregoś z astronautów z uprzęży będzie w stanie zapewnić im powrót w okolice stacji. Houston informuje, że za około pół godziny będzie można rozpocząć proces obniżania ciśnienia w śluzie.

Godzina 13:40 CET (21.11.2009)
Ramię stacji przemieszcza paletę ładunkową w kierunku kratownic stacji. Miejscem instalacji będzie stanowisko na platformie PAS (Payload Attachment System) ustawione w kierunku zenitu (przestrzeni kosmicznej). Zostało ono przygotowane na przyjęcie palety w czasie ostatniej misji STS-128 – w trakcie jednego ze spacerów kosmicznych.

Godzina 13:26 CET (21.11.2009)
Manipulator wahadłowca został wycofany od palety ELC-2.

Godzina 13:15 CET (21.11.2009)
Ramię stacji CanadaArm2 pochwyciło właśnie paletę ExPRESS Logistics Carrier 2 w punkcie przechwytu, następnym krokiem będzie teraz wycofanie ramienia wahadłowca.

W śluzie przygotowania do spaceru idą w najlepsze, przeprowadzono testy komunikacyjne, a astronauci ubrani są już w skafandry. Spacer powinien rozpocząć się za około 2 godziny i 10 minut.


Koniec ramienia SSRMS stacji uchwycił paletę ELC-2 / Credits: NasaTv

Godzina 12:41 CET (21.11.2009)
Druga paleta ładunkowa ELC-2 właśnie została wyciągnięta z ładowni promu i kierowana jest do punktu przechwytu przez manipulator stacji. Operatorami ramienia wahadłowca są Leland Melvin i Charlie Hobaugh.

Godzina 12:18 CET (21.11.2009)
Dzisiejsi spacerowicze są w śluzie Quest gdzie m.in. Nicole Stott pomaga im w kolejnych procedurach przygotowania do dzisiejszej EVA-2. Poniżej zdjęcie Bresnika, który ćwiczył na rowerku CVIS w module Destiny. Wysiłek fizyczny w maskach podających czysty tlen daje ten sam efekt co spędzenie nocy w śluzie Quest z obniżonym ciśnieniem.


Randy Bresnik krozystający z CVIS w Destiny / Credits: NasaTv

Godzina 11:15 CET (21.11.2009)
Dzisiejszej nocy, drugi raz z rzędu na stacji ISS zabrzmiały alarmy. Kontrola Misji dostawała odczyty o szybkim spadku ciśnienia, a w europejskim module Columbus oraz w śluzie Quest rozbrzmiały alarmy pożarowe. I znów były to fałszywe wskazania, jednakże tym razem pobyt dwóch astronautów Mike’a Foreman’a i Randy’ego Bresnik’a w śluzie został zakłócony, zmuszając do zaniechania standardowej operacji przygotowania ich organizmów do spaceru kosmicznego przez uwolnienienie azotu z ich krwi podczas snu.

Astronauci byli zmuszeni opuścić Questa, gdzie spali. Wg regulaminu osoby wykonujące spacer kosmiczny spędzają noc poprzedzającą w śluzie przy obniżonym ciśnieniu (10.2 psi). Pomaga to w uwolnieniu wspomnianego azotu obecnego we krwi, a którego obecność (w czasie wykonywania spaceru kosmicznego w niskociśnieniowych skafandrach) może powodować poważne komplikacje zdrowotne i prowadzić nawet do śmierci.

W związku z tym, że resetowanie ustawień systemu wspomagania życia i kontroli środowiska ECLSS (Environmental Control and Life Support System) wymagało sporo czasu, to nakazano dwóm astronautom (Foreman i Bresnik) spać gdziekolwiek zechcą. Natomiast rano przejdą oni przez inną procedurę, używaną dawniej w celu przygotowania organizmów do spaceru. Polega ona na oddychaniu czystym tlenem w maskach i wykonywaniu ćwczeń fizycznych, daje ten sam efekt, ale rzecz jasna – wymaga większego nakładu sił od astronautów, którzy wyjdą w przestrzeń. Spacer kosmiczny potrwa pół godziny krócej, zostały usunięte zadania dodatkowe z programu.

Za początkowe odczyty o spadku ciśnienia na stacji znowu prawdopodobnie odpowiada nowy moduł rosyjski MRM-2. Nie znaleziono jednak jeszcze przyczyn tego stanu rzeczy.

Godzina 09:58 CET (21.11.2009)
Pół godziny później niż planowano nastąpiła pobudka załogi.

Godzina 08:51 CET (21.11.2009)

Po udanym piątym dniu misji STS-129, pora na Flight Day 6. Dziś nastąpi drugi z trzech zaplanowanych spacerów kosmicznych. W przestrzeń kosmiczną wyjdą astronauci Foreman i Bresnik. Początek spaceru zaplanowany jest na godzinę 14:18 CET. Spacer zaplanowany jest na sześć i pół godziny. Załoga w tej chwili jeszcze śpi – pobudka zaplanowana jest na godzinę 09:28 CET.

Comments are closed.