Sierpień 2009 – ‘hurtowe’ odkrycia egzoplanet

0

Sierpień 2009 roku jest wyjątkowo udanym miesiącem pod względem liczby ogłoszonych nowo odkrytych planet pozasłonecznych. Takie ilości nowych egzoplanet, ogłoszone na przestrzeni kilku dni, chyba się jeszcze nie zdarzyły w krótkiej historii odkryć innych układów planetarnych. Najwięcej z nich ogłoszono 12 i 13 sierpnia 2009 roku. Wśród nowo odkrytych obiektów znajduja się bardzo ciekawe planety, takie jak np WASP-17b – krążąca najprawdopodobniej w kierunku przeciwnym niż inne obiekty w ‘normalnych’ układach planetarnych. W części głównej artykułu omówione zostały odkrycia egzoplanet z ostatnich dni.

O poprzednich odkryciach, ze stanem z początku sierpnia, pisaliśmy pod tym linkiem.  Od tego czasu doszło kilkanaście nowych planet, z których o większości poinformowano 12 i 13 sierpnia. Poniżej zamieszczamy listę tych odkryć.

Odkrycia obwieszczone na katalogu exoplanets.eu w dniu 13 sierpnia 2009:

13 sierpnia 2009 doniesiono o odkryciu 11 Umi b. To obiekt klasy super ciężkiej (masa minimalna to 10,5 masy Jowisza), krążąca wokół swej gwiazdy macierzystej w odległości 1,54 AU z przyzwoitą ekscentrycznością rzędu 0,08. Gwiazda macierzysta, 11 UMi (gwiazda w Małej Niedźwiedzicy, jasność nieco słabsza od +5 magnitudo), to wielki czerwony olbrzym (25 x większy od naszego Słońca i 1,8 raza masywniejszy!) o wieku około 1,5 miliarda lat. Jest to ciekawy układ planetarny – czy znamy inne takie układy krążące wokół tak wielkich gwiazd?

Więcej: Exoplanet.eu

13 sierpnia 2009 świat dowiedział się również o innej egzoplanecie – zwanej HD 148427 b. Jest to obiekt zbliżony masowo do Jowisza, a krąży wokół swej gwiazdy macierzystej w średniej odległości około 0,93 AU z ekscentrycznością rzędu 0,15. Gwiazda macierzysta jest większa od naszego Słońca – ma masę około 1,5 masy naszej dziennej Gwiazdy. Wydaje się, że ta planeta pozasłoneczna krąży przed ekosferą swej gwiazdy.

Więcej: Exoplanet.eu

13 sierpnia 2009 to dzień obwieszczenia istnienia egzoplanety zwanej HD 179079 b. Tym razem jest to maciupci obiekt – ledwo (minimalnie) 0,08 masy Jowisza (25 razy masywniejsza od Ziemi!), krążący w odległości tylko 0,11 AU od swej gwiazdy macierzystej z czasem około 14 dni. Gwiazda macierzysta jest rozmiarowo większa od naszego Słońca (około 1,5 promienia słonecznego), ale ma masę zbliżoną do naszej dziennej Gwiazdy.

Więcej: Exoplanet.eu

Kolejna planeta pozasłoneczna, o której poinformowano 13 sierpnia 2009 roku to HD 30562 b. W tym przypadku jest to egzoplaneta całkiem podobna do naszego Jowisza (masa minimalna około 1,3 masy Jowisza), która krąży wokół swej gwiazdy macierzystej w średniej odległości 2,3 AU z kometarną ekscentrycznością rzędu 0,75. Ciekawe, jak taki układ powstał.

Więcej: Exoplanet.eu

13 sierpnia poinformowano również o nowej egzoplanecie HD 32518 b. Masa minimalna – około 3 mas Jowisza. Planeta krąży z prawie zerową ekscentrycznością wokół swej gwiazdy macierzystej w odległości 0,59 AU. Gwiazda macierzysta jest potężna –  ma 10 razy większy promień do naszego Słońca i około 1,13 razy większą masę.

Więcej: Exoplanet.eu

Kolejna niedawno odkryta egzoplaneta, o której poinformowano 13 sierpnia to HD 73534 b. Jest to naprawdę ciekawy obiekt – bowiem ma masę zbliżoną do Jowisza (1,13 AU), krąży wokół swej gwiazdy macierzystej w odległości około 3,15 AU z czasem 1800 dni i niską ekscentrycznością, rzędu 0,05. Gwiazda macierzysta jest potężniejsza od naszego Słońca – 1,3 masy naszej dziennej Gwiazdy i 2,65 promienia. Ciekawe, jak się ekosfera wokół tej gwiazdy kształtuje…

Więcej: Exoplanet.eu

Kolejna planeta pozasłoneczna z 13 sierpnia 2009 to HD 86264 b. W tym przypadku lepiej pisać, że to planeta-kometa, bowiem ekscentryczność wynosi aż 0,7 (plus minus 0,2). Obiekt ma masę minimalną około 7 mas Jowisza i krąży w średniej odległości 2,9 AU od swej gwiazdy macierzystej (której promień jest około 2x większy od naszego Słońca a masa jest około 1,4 razy większa). Ciekawe, co spowodowało tak wielką ekscentryczność tego potężnego obiektu.

Więcej: Exoplanet.eu

Ostatni w kolejce obiektów z 13 sierpnia 2009 to HD 87883 b. W tym przypadku znów mamy do czynienia z planetą pozasłoneczną krążącej po orbicie o dużej ekscentryczności (0,53). Średni dystans tej egzoplanety od swej gwiazdy macierzystej to 3,6 AU. Obiekt ma masę minimalną około 1,8 masy naszego Jowisza. Gwiazda macierzysta to czerwony karzeł, o masie 0,8 masy naszego Słońca i wieku prawie 10 miliardów lat. Czy wiek tej gwiazdy (i zapewne układu) wyjaśnia dużą ekscentryczność HD 87883 b?

Więcej: Exoplanet.eu

Odkrycia obwieszczone 12 sierpnia 2009:

HD 147018 b – duża egzoplaneta (masa minimalna około 2,1 masy Jowisza), krążąca bardzo  swej gwiazdy macierzystej (0,24 AU) z dużą ekscentrycznością (0,46). Gwiazda macierzysta jest całkiem podobna i nieco starsza od naszego Słońca (masa – 0,93 masy Słońca, temperatura fotosfery – 5440 K, wiek – 6,4 miliarda lat).

Więcej: Exoplanet.eu

W tym samym układzie krąży planeta pozasłoneczna HD 147018 c. Obiekt ten krąży znacznie dalej od gwiazdy macierzystej – w średniej odległości 1,9 AU z ekscentrycznością rzędu 0.133. Masa minimalna tej planety pozasłonecznej to około 6,5 masy Jowisza. Czy ta planeta może krążyć w ekosferze swojej gwiazdy, co oznaczałoby sprzyjające warunki dla istnienia wody na powierzchni potencjalnych dużych egzoksiężyców HD 147018 c?
Więcej: Exoplanet.eu

Innym nowym obiektem, o którym poinformowano 12 sierpnia 2009 roku, jest HD 171238 b. Jest to planeta pozasłoneczna stosunkowo oddalona od swej gwiazdy macierzystej – krąży w średniej odległości około 2,5 AU z czasem rzędu 1500 dni. Ekscentryczność orbity wynosi około 0,4.

Więcej: Exoplanet.eu

Kolejnym bardzo ciekawym obiektem pozasłonecznym jest HD 204313 b. Egzoplaneta ta ma masę minimalną rzędu 4,05 masy Jowisza, krąży w średniej odległości około 3 AU (około 2x dalej niż Mars od Słońca) od swej gwiazdy macierzystej z ekscentrycznością rzędu 0,13 i czasem obiegu około 1930 dni. Gwiazda macierzysta jest bardzo podobna do naszego Słońca. Ciekawe, czy wewnątrz układu kryją się jakieś (mniejsze) planety?

Więcej: Exoplanet.eu

Ostatnim obiektem, o którym napisano 12 sierpnia 2009 roku (albo też 11 sierpnia), jest wyjątkowo interesujący WASP-17 b. Jest możliwe, że ta egzoplaneta porusza się w kierunku przeciwnym po swej orbicie, co sugeruje bardzo burzliwą przeszłość (kolizja?) tego układu planetarnego. Ponadto, planeta ma ledwo 1,6 masy Saturna (około 0,5 masy Jowisza) a promień jest 1,5-2 raza większy od Jowisza, co oznacza, że egzoplaneta ta ma najniższą gęstość ze wszystkich znanych nam obecnie obiektów planetarnych we Wszechświecie. Gęstość szacowana jest na 6-14 procent gęstości Jowisza (czyli pomiędzy 0,08 a 0,18 g/cm3).  WASP-17 b krąży wokół swej gwiazdy macierzystej w odległości zaledwie 0,05 AU z czasem 3,7 dnia.

Więcej:
Arxiv.org
Exoplanet.eu

Wcześniej jeszcze świat usłyszał dwóch innych egzoplanetach. Są to odpowiednio HD 149382 b oraz MOA-2008-BLG-310-L b.

Pierwszy obiekt, HD 149382 b,  to potężna planeta lub brązowy karzeł (8-23 mas Jowisza), krążący z czasem ledwo 2,4 dni wokół swej gwiazdy macierzystej w odległości ledwo pięciu promieni tej gwiazdy. Gwiazda macierzysta to podkarzeł typu OB o bardzo wysokiej temperaturze fotosfery – około 35000 K. Ten układ jest wyjątkowo ciekawy z uwagi na możliwe potężne interakcje pomiędzy egzoplanetą (lub brązowym karłem) a gwiazdą macierzystą.

Więcej:
Arxiv.org
Exoplanet.eu

Drugi obiekt, MOA-2008-BLG-310-L b, jest ciekawy z powodu swej odległości od Ziemi – 6000 parseków, czyli około 20000 lat świetlnych. Jest zatem możliwe, że jest to już układ w centralnej części naszej Galaktyki (jądro galaktyczne, a nie spiralne ramiona).
Obiekt wydaje się mieć masę minimalną około 0,23 masy Jowisza i krążyć wokół swej gwiazdy macierzystej w odległości około 1,25 AU. Gwiazda macierzysta wydaje się mieć masę około 0,67 masy naszego Słońca.

Więcej:
Exoplanet.eu

Arxiv.org

Comments are closed.